graniczy z Rumią ★★★ CHINY: sąsiadują z Kazachstanem ★★★ KENIA: graniczy z Ugandą, Somalią ★★★ LIBAN: graniczy z Syrią, Izraelem ★★★ NEPAL: graniczy z Indiami i Chinami ★★★ WALIA: graniczy z Anglią ★★★ ŻERAŃ: graniczy z Tarchominem ★★★ ANDORA: graniczy z Hiszpanią i Francją ★★★ PANAMA izrael » graniczy z Egiptem i Jordanią. izrael » graniczy z Libanem i Syrią. Izrael » graniczy z Syrią. izrael » graniczy z Syrią i Libanem. Izrael » jego stolicą jest Jerozolima. Izrael » kraj nad Morzem Śródziemnym. izrael » kraj z Cholonem. Izrael » kraj z Hajfą. Izrael » kraj z Jerozolimą. Izrael » kraj z menorą. Izrael Kraj. Egipt, nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji. Egipt graniczy z Izraelem i Palestyną na północnym wschodzie, Sudanem na południu i Libią na zachodzie. Od północy rozpościera się Morze Śródziemne, a na wschodzie Morze Czerwone. Wikipedia. Izrael, plným názvem Stát Izrael, je stát na Blízkém východě v oblasti jihozápadní Asie, kde leží při východním pobřeží Středozemního moře. Na severu sousedí s Libanonem, na severovýchodě se Sýrií, na východě s Jordánskem a na jihozápadě s Egyptem. K Izraeli přiléhá i Západní břeh Jordánu a Pásmo Gazy, tj graniczy z Nikaraguą graniczy z Izraelem: Oman: graniczy z Jemenem: Etiopia: graniczy z Erytreą graniczy z Syrią: Somalia: graniczy z Kenią graniczy z Minnesotą ★★★ IRAK: graniczy m.in. z Kuwejtem i Turcją ★★★ IRAN: graniczy z Turcją i Afganistanem ★★★ LAOS: graniczy z Chinami i Kambodżą ★★★ REDA: graniczy z Rumią ★★★ KENIA: graniczy z Ugandą, Somalią ★★★ LIBAN: graniczy z Syrią, Izraelem ★★★ NEPAL: graniczy z Indiami i Chinami urmohL. Informacje ogólne Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy Położenie geograficzne: Izrael leży nad Morzem Śródziemnym w rejonie Bliskiego Wschodu. Graniczy z Libanem, Syrią, Jordanią i Egiptem. Pod kontrolą Izraela znajdują się ziemie zajęte podczas wojny w 1967 r. – Wschodnia Jerozolima (anektowana decyzją Knesetu w 1980 r.), Wzgórza Golan (anektowane w 1981 r.) oraz część Zachodniego Brzegu Jordanu. Tereny Autonomii Palestyńskiej nie są traktowane jako część państwa Izrael. Obszar: Terytorium Izraela zajmuje obszar 20,8 tys. km2; (nie wliczone w ten obszar Wzgórza Golan i Autonomia Palestyńska zajmują dodatkowe 7 tys. km2;). Całkowita długość granic lądowych to 1 006 km w tym: z Egiptem - 255 km z Jordanią - 238 km z Libanem - 79 km z Syrią - 76 km z Zachodnim Brzegiem Jordanu - 307 km z Strefą Gazy - 51 km Linia brzegowa liczy 273 km. Ludność: Liczba mieszkańców Izraela w 2019 r. przekroczyła 9 mln, z czego niemal 75% stanowili Żydzi i około 20% Arabowie. Pozostałe 5% stanowili chrześcijanie (nie Arabowie) oraz bahaici. Stolica: Izrael od 1949 r. za swoją stolicę uznaje Jerozolimę. Jednak zdecydowana większość państw do dzisiaj nie zaakceptowała tej decyzji, a siedziby ich przedstawicielstw dyplomatycznych znajdują się w Tel Awiwie. W maju 2018 r. Stany Zjednoczone przeniosły swoją ambasadę do Jerozolimy. Podobnie uczyniły Paragwaj i Gwatemala. Niektóre państwa, np. Czechy, Słowacja i Węgry, otwierają w Jerozolimie dyplomatyczne przedstawicielstwa zajmujące się promocją gospodarczą i edukacyjno-kulturalną, choć same ambasady wciąż znajdują się w Tel Awiwie. Języki urzędowe: Językami urzędowymi Izraela są hebrajski i arabski. Obrady w Parlamencie (Kneset) prowadzi się w dwóch językach jednocześnie (tłumaczenie symultaniczne). Powszechna jest znajomość języka angielskiego, a duża część mieszkańców mówi po rosyjsku. Warunki klimatyczne Klimat zróżnicowany. Na zachodzie, od granicy z Libanem do Strefy Gazy ciągnie się pas wybrzeża Morza Śródziemnego, na którym panuje typowy klimat śródziemnomorski z łagodnymi zimami i gorącym, wilgotnym latem. Na wschód od pasa przybrzeżnego znajduje się rejon wyżynno-górzysty, a na południu pustynia Negew, zajmująca ponad 50% powierzchni całego kraju. W tych dwóch regionach panuje typowo pustynny, gorący i suchy klimat. Główne bogactwa naturalne Miedź, fosforany, siarka, rudy manganu, asfalt, brom, potas, niewielkie zasoby ropy naftowej. W szelfie Morza Śródziemnego – znaczne zasoby gazu ziemnego (dwa główne złoża: Tamar – szacowane zasoby 307 mld m3 i Leviathan – szacowane zasoby 535 mld m3). Przemysłowa eksploatacja Tamar rozpoczęła się w kwietniu 2013 r., a Leviathana w grudniu 2019 r. System walutowy, kurs i wymiana Oficjalnym środkiem płatniczym w Izraelu jest Nowy Izraelski Szekel (NIS). 1 NIS = 100 agorotów. Średni kurs wymiany w 2019 r. wynosił 1 EUR = 3,99 NIS, 1 USD = 3,56 NIS. Walutę można wymieniać w bankach lub w kantorach. Religia Dominującą religią jest judaizm, wyznawany przez ok. 75% obywateli Izraela. Drugą religią pod względem liczby wiernych jest islam (ok. 16%). Chrześcijanie różnych obrządków stanowią ok. 2,1% ludności. Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy Oficjalnym świętem państwowym jest Dzień Nieodległości Izraela. Deklaracja Niepodległości została ogłoszona 14 maja 1948 r., ale z uwagi na obowiązujący w Izraelu kalendarz lunarny, święto to jest ruchome i przypada w kwietniu lub w maju. Ponadto w Izraelu obchodzone są następujące święta religijne, podczas których nieczynne są instytucje państwowe i banki: Pesach (święto przejścia) - w kwietniu Szawuot (święto tygodni) - w maju lub w czerwcu Tisza be-Aw (święto po utracie świątyni) - w lipcu lub w sierpniu Rosz ha-Szana (żydowski Nowy Rok) - w wrześniu Jom Kippur (dzień pojednania) - w wrześniu lub w październiku Sukot (święto szałasów) - w wrześniu lub w październiku Simchat Tora (święto Tory) - w październiku Chanuka (święto świateł) - w listopadzie lub w grudniu Infrastruktura transportowa Infrastruktura komunikacyjna dobrze rozwinięta, zwłaszcza w centralnej i północnej części kraju. Sieć dróg utwardzonych ok. 19 tys. km, z czego ok. 2 tys. km to drogi szybkiego ruchu. W ostatnich pięciu latach oddawano rocznie do eksploatacji ok. 150 km nowych dróg. Łączna długość linii kolejowych ok. 900 km. Sieć kolejowa dobrze rozwinięta w najgęściej zaludnionych - centralnej i północnej części kraju. Od kilku lat trwa modernizacja i rozbudowa sieci kolejowej w centralnej części Izraela. Na początku 2020 r. została oddana do użytku linia szybkiej kolei Tel Awiw – Jerozolima, w planach pozostaje połączenie uprzemysłowionej centralnej i wschodniej części kraju z położonym na południu miastem Eljat. Z uwagi na uwarunkowania geopolityczne eksport i import towarów, a także wyjazdy i przyjazdy do Izraela odbywać się mogą niemal wyłącznie drogą morską i powietrzną. Wyjątek stanowią cztery przejścia drogowe: z Jordanią (3) i Egiptem (1 – często zamykane z uwagi na sytuację bezpieczeństwa). Izrael posiada 13 lotnisk (nie licząc wojskowych), w tym trzy obsługujące loty międzynarodowe: Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ben Guriona pod Tel Awiwem (IATA: TLV, ICAO: LLBG), Międzynarodowy Port Lotniczy w Eljacie im. Ilana i Assafa Ramona (IATA: ETM, ICAO: LLER) oraz Port Lotniczy w Hajfie im. Uri Michaeli (IATA: HFA, ICAO: LLHA). Port Lotniczy im. Ben Guriona dysponuje trzema pasami startowymi (długość: 3,6 km, 3,1 km, 1,9 km). W 2019 r. lotnisko obsłużyło blisko 25 mln pasażerów, wliczając loty wewnętrzne. Posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę cargo z czterema specjalnymi stanowiskami rozładunkowymi dla samolotów B-747 cargo. Rozbudowana jest baza magazynowa składająca się z chłodni, magazynów materiałów radioaktywnych, skarbca (handel diamentami), oddziału kwarantanny dla żywych zwierząt oraz specjalnych magazynów dla dużych i ciężkich przesyłek. Port lotniczy Ejlat Ramon został oddany do użytku na początku 2019 r. i zastąpił dwa wcześniej działające porty lotnicze w Ovda i Ejlat. Długość pasa startowego 3,6 km pozwala obsługiwać największe jednostki. Port lotniczy w Hajfie obsługuje jedynie małe jednostki i służy głównie wewnętrznym połączeniom lotniczym z Ejlatem i Tel Awiwem. Długość pasa startowego wynosi 1,3 km. Transport morski jest realizowany przez trzy porty: dwa nad Morzem Śródziemnym (Aszdod i Hajfa) oraz jeden nad Morzem Czerwonym (Ejlat). Najstarszym i największym portem izraelskim jest Hajfa leżąca nad Morzem Śródziemnym na północ od Tel Awiwu. Rocznie przeładowywanych jest w nim około 30 mln ton towarów. Posiada terminale kontenerowe, terminal chemiczny oraz specjalny terminal do obsługi Szóstej Floty USA. Obsługuje także statki pasażerskie. Coraz większe znaczenie zyskuje port Ashdod leżący ok. 25 km na południe od Tel Awiwu. Obecnie w porcie przeładowywany jest tonaż porównywalny do portu w Hajfie, jednakże wraz z oddaniem do użytku w 2021 r. terminalu południowego stanie się on największym portem Izraela. Port posiada specjalne terminale do odbioru towarów masowych, węgla, kontenerów i produktów rolno-spożywczych. Port w Eljacie ma niewielkie znaczenie pomimo swojego położenia, korzystnego dla handlu z Dalekim Wschodem (szlak żeglugowy Morze Czerwone - Ocean Indyjski, z pominięciem Kanału Sueskiego). Potencjał Eljatu ograniczony jest przez oddalenie od centrum gospodarczego kraju, brak połączenia kolejowego oraz konkurencję przystani jachtowych dla turystyki morskiej. Obowiązek wizowy Obywatele Polscy legitymujący się paszportem ważnym co najmniej przez okres 6 miesięcy mogą przyjeżdżać do Izraela bez wiz na okres do 90 dni. Ruch bezwizowy dotyczy wyłącznie przyjazdów turystycznych i biznesowych. Osoby przyjeżdżające w innych celach i na okres dłuższy niż 90 dni powinny wcześniej uzyskać odpowiednią wizę w Ambasadzie Izraela w Warszawie. System administracyjny Ustrój polityczny Izrael jest republiką parlamentarną. Nie posiada jednak konstytucji spisanej w formie jednego dokumentu. Jej rolę spełniają akty prawne tworzące blok konstytucyjny: Deklaracja Niepodległości Izraela z 1948 r., Podstawowe Prawa o Parlamencie (Kneset) z 1958 r., Ziemie Izraela z 1960 r., Prezydent Państwa z 1964 r., Rząd z 1968 r., znowelizowana w 1992 r. i w 2001 r. Gospodarka Finansami Państwa z 1975 r., Armia z 1976 r., Jerozolima, Stolica Izraela z 1980 r., Sądownictwo z 1984 r., Kontroler Państwowy (odpowiednik polskiego NIKu) z 1988 r., Ustawa o prawach obywatelskich z 1992 r., Prawo o Wolności Zawodowej z 1992 r. znowelizowane w 1994 r. Prace nad opracowaniem ustawy zasadniczej prowadzi, od maja 2003 r., Komitet ds. Konstytucji, Prawa i Sprawiedliwości. Władza ustawodawcza Władzą ustawodawczą jest parlament Izraela - Kneset. W jednoizbowym Knesecie zasiada 120 deputowanych, wybieranych na 4 lata. Zatwierdzone przez Kneset ustawy są podpisywane przez prezydenta, premiera i właściwego ministra. Obrady parlamentu odbywają się przez 8 miesięcy w roku na dwóch sesjach: wiosennej i jesiennej. W nadzwyczajnych wypadkach Kneset może zebrać się także w okresie przerwy. Kneset ma uprawnienia do odwołania ze stanowiska Prezydenta, a także do podjęcia decyzji o wcześniejszych wyborach. Prezydent Izraela jest wybierany przez Kneset na 7-letnią kadencję. Nie ma prawa do reelekcji. Kandydatem może zostać każdy obywatel Izraela, mieszkający na terytorium tego państwa. Prezydent pełni przede wszystkim funkcje reprezentacyjne. Ponadto podpisuje przyjęte przez Kneset ustawy oraz, za zgodą Knesetu, umowy międzynarodowe, nominuje kandydatów na najwyższe stanowiska państwowe ( Prezesa Rady Ministrów) oraz posiada prawo do ogłaszania amnestii i zmniejszania wyroków. Prezydentem Izraela od lipca 2014 r. jest Reuven Rivlin. Władza wykonawcza Władzą wykonawczą jest Rada Ministrów, na której czele stoi Premier. Na stanowisko premiera Prezydent nominuje przywódcę partii, która wygrała wybory do Knesetu. Jeżeli osoba ta nie uzyska wotum zaufania od parlamentu, Kneset zgłasza innego kandydata. Po wyborach parlamentarnych w marcu 2015 r. Prezydent Izraela powierzył Benjaminowi Netenyahu, przywódcy zwycięskiej partii Likud misję tworzenia nowego rządu. Zaprzysiężona w maju 2015 r. Rada Ministrów składa się - oprócz stanowiska Premiera - z 27 stanowisk ministerialnych. W kwietniu i wrześniu 2019 r. oraz w marcu 2020 r. doszło do trzech kolejnych wyborów parlamentarnych, w związku niemożnością uzyskania większości w Knesecie przez nowy rząd. Struktura administracji gospodarczej Sprawy gospodarcze leżą w gestii Ministerstwa Gospodarki i Przemysłu. Finansami Państwa zajmuje się Ministerstwo Finansów, a za kreację pieniądza, wysokość stóp procentowych itp. odpowiada Bank Izraela (Bank of Israel). Struktura samorządu gospodarczego jest zbliżona do struktury tego samorządu w Polsce. Działają izby terytorialne, branżowe, bilateralne, a także związki izb gospodarczych (przynależność do nich nie jest obowiązkowa). Sądownictwo gospodarcze System sądowniczy Izraela składa się z trzyinstancyjnego systemu sądów ogólnych (Sąd Najwyższy i odpowiedniki polskich sądów wojewódzkich i okręgowych) oraz z sądów specjalnych: sądów pracy, sądów wojskowych i sądów religijnych. Od 2011 r. działają również sądy gospodarcze. Gospodarka Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej W minionej dekadzie izraelska gospodarka napędzana była coraz większymi wpływami generowanymi przez sektor startupów i wysokich technologii (ponad 39 mld USD przyciągniętych inwestycji, z czego w samym 2019 r. aż 8,3 mln USD), który dawał pracę ponad 300 tys. osobom, czyli jedynie 10% populacji aktywnej zawodowo. Coraz wyższe koszty pracy powodowały z kolei deindustrializację kraju i wygaszanie tradycyjnych sektorów. W 2019 r. tempo wzrostu PKB Izraela wyniosło 3,3%, czyli niewiele mniej niż w ub. r. (3,4%) i dwa lata wcześniej (3,6%). Dług publiczny spadł do poziomu 60,9% PKB (o 1,3 pproc. w porównaniu do 2016 r.), czyli poniżej średniej OECD. Inflacja, liczona jako indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych, wyniosła pod koniec 2019 r. 0,8%. Tym samym, kolejny rok z rzędu nadal nie osiągnięto celu inflacyjnego (1-3%). Jednocześnie rosły średnie zarobki, które od koniec 2019 r. wyniosły około 3200 USD, a stopa bezrobocia na początku 2020 r. spadła do 3,6% (niemal pełne zatrudnienie). Nie udało się obniżyć deficytu budżetowego, który pod koniec 2019 r. wyniósł 3,8% PKB. Podstawowa stopa procentowa Banku Izraela pod koniec 2019 r. wyniosła 0,25%, a zgromadzone rezerwy walutowe przekroczyły granicę 130 mld USD (około 1/3 PKB). Główne sektory gospodarki Udział poszczególnych sektorów w wypracowaniu PKB Izraela kształtuje się następująco: przemysł 28% usługi 70% rolnictwo 2% Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych Wyszczególnienie Rok bieżący lub rok z aktualnie dostępnymi danymi rok poprzedni PKB w mld USD 375 (prognoza) 373,8 PKB na jednego mieszkańca w tys. USD 43,6 38,4 Tempo wzrostu PKB w procentach 3,3 3,4 Relacja deficytu finansów publicznych do PKB w procentach 3,8 2,9 Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach 60,9 61,6 Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach 0,4 0,8 Stopa bezrobocia w procentach 3,8 4,0 Wartość obrotów handlu zagranicznego w mld USD 221,1 216,3 Wartość eksportu w mld USD 113,8 108,9 Wartość importu w mld USD 107,3 107,4 Relacja nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach 2,6 Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania w mld USD 22,7 18,2 Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą w mld USD 25,4 19,6 Handel zagraniczny W ciągu ostatniej dekady zagraniczna sprzedaż zwiększyła się o przeszło dwie trzecie (średni wzrost 5,3% rocznie). Największy wzrost izraelskiego eksportu w minionych dziesięciu latach odnotowano do Chin (402%), Wielkiej Brytanii (286%), Polski (162%), Japonii (73%), Turcji (66%) i Brazylii (61%). Jednym z głównych motorów wzrostu Izraela w ostatniej dekadzie jest eksport usług, głównie w sferze wysokiej technologii. W 2019 r. wyniósł on niemal 56 mld USD (wzrost o 11,7% względem Wartość importowanych towarów i usług wydaje się być stała i w ostatnich dwu latach wyniosła ok. 107 mld USD. Inwestycje zagraniczne Skumulowana wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Izraelu pod koniec 2019 r. przekroczyła 166 mld USD, natomiast inwestycji pośrednich (portfelowych) 118 mld USD. Z kolei łączna wartość izraelskich inwestycji bezpośrednich zagranicą wyniosła ok. 110 mld USD, a portfelowych 171 mld USD. Wraz z ponad 126 mld USD rezerw oraz 88 mld USD pozostałych inwestycji, wartość wszystkich izraelskich aktywów zbliżyła się do 500 mld USD. Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym Izrael jest członkiem wielu organizacji międzynarodowych, w tym także o charakterze gospodarczym. Są to WTO, IMF, FAO, UNIDO, OECD. Stosunki gospodarcze z Unią Europejską Relacje pomiędzy Izraelem a Unią Europejską określa Umowa Stowarzyszeniowa (EU-Israel Association Agreement) podpisana 20 listopada 1995 r., która weszła w życie 1 czerwca 2000 r. Ponadto UE i Izrael posiadają podpisane następujące umowy dwustronne: "Open Skies" aviation agreement (umowa w pełni weszła w życie w I poł. 2018 r.), Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of industrial products (umowa weszła w życie 19 stycznia 2013 r.), Agreement concerning reciprocal liberalisation measures on agricultural products, processed agricultural products and fish and fishery products (umowa weszła w życie 1 stycznia 2010 r.), Agreement on Scientific and Technical Cooperation Between the European Community and the State of Israel (podpisana 17 lipca 2007 r.) Agreement on Good Laboratory Practice (umowa weszła w życie 1 maja 2000 r.) Agreements on Procurement by Telecommunication Operators and Government Procurement (umowy weszły w życie 1 sierpnia 1997 r.) European-Mediterranean Sea (“Open Skies”) Aviation Agreement (podpisana 11 czerwca 2013 r.) Mimo powolnego rozwoju stosunków politycznych między instytucjami UE a Izraelem, relacje gospodarcze z poszczególnymi krajami Unii cechuje trend wzrostowy. Kraje UE pozostawały pod koniec 2019 r. pierwszym partnerem handlowym Izraela, na które przypadało 36% izraelskich obrotów (następne były USA – 19% oraz Chiny – 9%). Wartość eksportu towarów i usług z UE do Izraela przekroczyła 27 mld USD, natomiast importu zbliżyła się do 19 mld USD. Kraje UE przyciągnęły niemal 40% wszystkich zagranicznych inwestycji bezpośrednich Izraela (następne USA – 20%), inwestując jednocześnie w tym kraju niemal tyle samo, co USA (po 20%). Dobrze rozwija się współpraca badawczo-rozwojowa między UE a Izraelem. W ramach unijnego programu Horyzont 2020 izraelskie podmioty uczestniczyły w ok. 1200 projektach grantowych (niemal 5% wszystkich grantów programu), otrzymując finansowanie w wysokości ponad 1 mld EUR (ponad 2% wszystkich środków H2020). Dwustronna współpraca gospodarcza Gospodarcze umowy dwustronne Polskę obowiązuje podpisana r. umowa stowarzyszeniowa UE-Izrael tj. “Euro-Mediterranean Agreement establishing an association between the European Communities and their Member States, of the one part, and the State of Israel, of the other part”. Polska i Izrael są sygnatariuszami umów dwustronnych, w tym Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o komunikacji lotniczej z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z r. z późniejszymi zmianami. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy kulturalnej, naukowej i oświatowej z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej w dziedzinie rolnictwa i przemysłu spożywczego z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy technicznej w dziedzinie rozwoju mleczarstwa z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy poczty i telekomunikacji z r. Umowa między Rządem RP i Rządem Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie turystyki z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych z r. Memorandum o Porozumieniu między Ministrem Gospodarki i Pracy Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Obrony Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie przemysłów obronnych z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy w dziedzinie zdrowia i medycyny z późniejszymi zmianami z r. Umowa między Rządem RP a Rządem Państwa Izrael o współpracy w zakresie przemysłowych prac badawczo-rozwojowych z 28 października 2014 r. Dwustronna wymiana handlowa Izrael zajmuje czołową pozycję, obok Arabii Saudyjskiej i Turcji, w zakresie łącznych obrotów towarowych z krajami regionu Bliskiego Wschodu. W 2019 r. eksport z Polski do Izraela wyniósł 705,5 mln USD (wzrost 2% r/r), co stanowiło 0,3% wartości całego polskiego eksportu, natomiast import wyniósł 448,5 mln USD (spadek 6% r/r), co stanowiło 0,2% wartości całego importu z Polski. Tym samym udało się powiększyć dodatnie saldo w obrotach towarowych, które wyniosło 257 mln USD (wzrost 20% r/r). Należy podkreślić, że w odróżnieniu od innych rynków w regionie, pozycja Izraela jako partnera handlowego Polski jest stabilna i poza 2009 r. tj. rokiem globalnego kryzysu notowano na tym rynku systematyczny wzrost obrotów towarowych. W strukturze towarowej polskiego eksportu do Izraela pod koniec 2019 r. dominowały produkty rolno spożywcze (ponad 1/3 eksportu), przede wszystkim mięso wołowe (13,5%), cukier (6,7%) i wody mineralne (2,9%). Coraz większy udział przypada na pojazdy i części samochodowe (15%), czy urządzenia elektryczno-mechaniczne. Polska importuje z Izraela przede wszystkim wyroby przemysłu elektromaszynowego (ponad 40% importu) oraz produkty chemiczne i farmaceutyczne. W 2019 r. dominowały silniki turboodrzutowe, turbośmigłowe i turbiny gazowe (20%), a następnie środki owadobójcze (9%) oraz leki (5%) . Wzajemne inwestycje W statystykach oficjalnych Izrael nie jest wymieniany jako istotny obszar napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski. Oficjalne dane odbiegają jednak znacznie od szacunków. Kapitał izraelski zaangażowany w Polsce jest znacznie wyższy (od 2 do nawet 5 mld USD). Ze względów podatkowych, większość inwestorów izraelskich lokuje kapitał w Polsce poprzez firmy mające siedzibę w Europie ( w Holandii i na Cyprze) lub Stanach Zjednoczonych. Na polskim rynku obecne są między innymi: Super-Pharm, Sorbit, Link 4, Cinema City, GTC, Plaza Centres, Ronson, Tadiran, Elite, Eden, Multilock, Egged. Współpraca miast 17 polskich miast ma porozumienia bądź niesformalizowaną długoterminową współpracę z miastami w Izraelu (miasta bliźniacze): Bielsko-Biała Akko Częstochowa Nazaret Gdańsk Hajfa Gołdap Givat Shmuel Katowice Rehovot Kołobrzeg Nazaret Illit Kutno Bat Yam Łódź Tel Awiw Lublin Rishon LeZion Nowy Sącz Netanya Płońsk Ramat Negev Poznań Raanana Sopot Ashkelon Stary Sącz Ness Ziona Warszawa Tel Awiw Wisła Daliat el Carmel Wrocław Ramat Gan Dostęp do rynku Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług Izrael jest państwem stowarzyszonym z Unią Europejską, co w praktyce oznacza obowiązywanie pomiędzy Polską a Izraelem zasad wolnego handlu. Jedynie w odniesieniu do niektórych artykułów rolno-spożywczych stosowane są ograniczenia w postaci ceł lub kontyngentów. Ponadto istnieje zakaz importu na rynek izraelski warzyw, owoców, żywych cieląt oraz mięsa wołowego z krajów, w których w ostatnim okresie odnotowano przypadki BSE. Specyficznym ograniczeniem dostępu do rynku jest wymóg koszerności. Przy czym brak odpowiedniego certyfikatu nie jest równoznaczny z zakazem importu, a jedynie nakłada ograniczenia dystrybucji produktów bez certyfikatu do sieci sklepów niekoszernych. Izraelscy importerzy współpracują przy uzyskiwaniu certyfikatów koszerności, a nawet często ponoszą koszty certyfikacji. Wszystkie towary importowane na rynek izraelski muszą posiadać certyfikaty zgodności z miejscowymi normami. Za opracowanie standardów i za wystawianie certyfikatów zgodności jest odpowiedzialna państwowa instytucja „The Standards Institution of Israel”. Świadectwa fitosanitarne wystawia Ministerstwo Zdrowia. O odpowiednie świadectwa i certyfikaty występuje z reguły izraelski importer. Import świeżych owoców jest teoretycznie możliwy, ale wyłącznie po uzyskaniu certyfikatu dla konkretnego produktu i konkretnego producenta. Ochrona własności przemysłowej leży w gestii Izraelskiego Biura Patentowego, które przyznaje patenty, rejestruje wzory i znaki towarowe. Zgłaszane do Biura wnioski są następnie weryfikowane pod kątem ich zasadności i nie kolidowania z prawami innych osób lub podmiotów. Biuro przyjmuje wnioski zarówno od podmiotów z Izraela jak i z zagranicy. Izrael podpisał Paryską Konwencję w sprawie ochrony własności przemysłowej oraz Traktat o Współpracy Patentowej. Prawo dot. ochrony własności intelektualnej zapewnia ochronę tej własności zgodnie z obowiązującymi na świecie standardami. Izrael jest członkiem World Intellectual Property Organisation (WIPO) i sygnatariuszem większości międzynarodowych porozumień w sprawie ochrony własności intelektualnej takich jak Konwencja Berneńska, Porozumienie w Sprawie Własności Intelektualnej w ramach WTO, Traktat Internetowy WIPO. Dostęp do rynku pracy Dostęp obywateli polskich do izraelskiego rynku pracy jest utrudniony i obwarowany biurokratycznymi procedurami. Izraelski pracodawca, który jest zobowiązany do uzyskania zgody na zatrudnienie obcokrajowca, musi wykazać, że nie ma obywatela Izraela, chętnego do objęcia oferowanego stanowiska. Na podstawie wydanej zgody, polski pracownik otrzymuje w Ambasadzie Izraela w Warszawie wizę pracowniczą. Po podjęciu obowiązków w firmie izraelskiej, obcokrajowiec posiada takie same prawa jak pracownik izraelski. Nie ma możliwości otrzymania wizy pracy na miejscu np. w trakcie pobytu turystycznego. Osoby pracujące nielegalnie są deportowane. Nabywanie i wynajem nieruchomości Rynek nieruchomości w Izraelu jest rynkiem wolnym. Obywatele polscy mogą wynajmować mieszkania lub domy na takich samych zasadach jak obywatele izraelscy. Wynajmu nieruchomości można dokonać za pośrednictwem agencji lub z ogłoszenia. Warunki najmu uzgadniają pomiędzy sobą strony umowy. Również zakup nieruchomości przez obcokrajowców jest w zasadzie możliwy na takich samych warunkach jak przez obywateli Izraela. Nie dotyczy to obywateli państw, które mają nieuregulowane z Izraelem stosunki dyplomatyczne. Pewną barierą są biurokratyczne procedury uzyskania zgody przez obcokrajowca na zakup gruntu będącego własnością Państwa. Procedury te mogą znacznie spowolnić, ale nie uniemożliwić zakup nieruchomości. System zamówień publicznych Wszystkie państwowe instytucje, przedsiębiorstwa i agencje, rady religijne, a także fundusze ochrony zdrowia są zobowiązane, na podstawie Prawa o Przetargach z 1992 r., do zawierania kontraktów w systemie zamówień publicznych na dostawy, obrót nieruchomościami, wykonywanie robót i świadczenie usług. Szczegółowe zasady procesu przetargowego zostały wydane przez Ministra Finansów oraz Ministra Obrony (dla zamówień wojskowych). Skomplikowane przepisy przewidują preferencje dla podmiotów izraelskich, konieczność offsetu w wysokości 35% dla kontraktów o wartości powyżej 2,1 mln NIS, konieczność, w niektórych przypadkach, składania ofert wraz z partnerami izraelskimi. Prawo o Przetargach nie jest wystarczająco przejrzyste, a przepisy wykonawcze przewidują wiele wyjątków i odchodzenie od procedur. Brak jest też jednolitego systemu ogłaszania przetargów publicznych. Szczegóły nt. izraelskiego prawa o zamówieniach publicznych w jęz. angielskim są dostępne, w języku angielskim, na stronach:​​​​​​ Izraelskiego Instytutu Eksportu i Współpracy Międzynarodowej Izraelskiego Ministerstwa Gospodarki Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych W piątek i sobotę nie funkcjonuje transport publiczny oraz zamknięta jest większość urzędów, podobnie jak i w czasie większości świąt żydowskich. Przydatne kontakty i linki Administracja gospodarcza Rząd Izraela Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Finansów Bank Centralny Izraela Instytut Eksportu i Współpracy Międzynarodowej Izraelska Agencja Innowacyjności Izraelskie Centrum Współpracy z krajami UE w dziedzinie Badań i Rozwoju (w ramach Izraelskiej Agencji Innowacyjności) Samorządy gospodarcze Federacja Izraelskich Izb Handlowych Izraelski Związek Producentów Wybrane media elektroniczne (w języku angielskim) elektroniczna wersja dziennika ekonomicznego Globes Times of Israel - niezależny dziennik wydawany wyłącznie online elektroniczna wersja dziennika Haaretz elektroniczna wersja dziennika The Jerusalem Post elektroniczna wersja dziennika Yedioth Ahronoth strona poświęcona przemysłowi wysokich technologii i ekosystemowi innowacji Izraela Wybrane strony z informacjami ekonomicznymi Główny Urząd Statystyczny Izraela Israel Business Information Services (usługi płatne) Israeli Start-Up Network Informacje dot. inwestycji Ministerstwa Gospodarki Izraela Inne Ambasada RP w Tel Awiwie​​​​​​ Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Zagraniczne Biuro Handlowe w Tel Awiwie Delegatura Unii Europejskiej w Izraelu Wydział handlowy Ambasady Izraela w Polsce Data aktualizacji: Geografia Izraela – Izrael jest położony na kontynencie azjatyckim, na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego 32°00’41”N 34°53’12”E. Graniczy od północy z Libanem, od północnego wschodu z Syrią, od wschodu z Jordanią i od południowego zachodu z Egiptem. Zaledwie 7-kilometrowy odcinek wybrzeża Morza Czerwonego zapewnia Izraelowi dostęp do niego. Niezawisły obszar Izraela (łącznie z zajętą w 1967 Wschodnią Jerozolimą i przyłączonymi w 1982 Wzgórzami Golan) wynosi 22 072 km2 (w tym 21 643 km2 lądu i 429 km2 wód)[23]. Razem z terytoriami Autonomii Palestyńskiej (z wyłączeniem Strefy Gazy) wynosi 27 799 km2[91]. Jednakże Wschodnia Jerozolima stanowi obszar terytorium spornego, którego ostateczny status nie został jeszcze rozstrzygnięty, Wzgórza Golan są terytorium okupowanym przez Izrael. Z tego powodu źródła nieuznające aneksji podają powierzchnię Izraela z wyłączeniem tych terytoriów spornych. Na przykład CIA podaje w „The World Factbook” powierzchnię Izraela: 20 770 km2 (w tym 20 330 km2 lądu i 440 km2 wód)[92]. Łączna długość granic Izraela wynosi 1017 km, z czego z Egiptem 266 km, Jordanią 238 km, Libanem 79 km, Syrią 76 km, Strefą Gazy 51 km i Autonomią Palestyńską 307 km. Długość granic morskich wynosi 273 km[92]. Rosh HaNikra na północy Izraela Pomimo swojej małej powierzchni Izrael charakteryzuje się dużą różnorodnością geograficzną, od pustyni Negew na południu do łańcuchów górskich Galilei, Karmelu i Wzgórz Golan na północy. Nadmorska równina Szaron jest domem dla 70% populacji państwa. Na ukształtowanie geograficzne kraju wpływa przede wszystkim Rów Jordanu, który stanowi część wielkiego Rowu Abisyńskiego. Ta wielka synklina jest położona na wschód od centralnego masywu Gór Judzkich i przebiega na całej długości wschodniej części Izraela[93]. Doliną Jordanu płynie najdłuższa izraelska rzeka Jordan (długość 250 km). Źródła Jordanu znajdują się na północy, na zboczach najwyższego szczytu Izraela, góry Hermon (2814 m Następnie rzeka przepływa przez dolinę Hula, wpada do Jeziora Tyberiadzkiego, z którego wypływa na południe i kończy swój bieg w Morzu Martwym. Lustro wody znajduje się w najniższym punkcie Ziemi – 408 m (i ciągle się obniża)[94]. Na południe od Morza Martwego znajduje się Zatoka Akaba i Morze Czerwone. Innymi izraelskimi rzekami są: Aleksander, Besor, Hadera, Jarkon, Jarmuk, Kiszon, Lachisz, Sa’ar i Soreq. Ramon na Negewie Wyjątkową formą geologiczną Izraela i półwyspu Synaj są powstałe w wyniku erozji ziemi kratery, zwane makhteshim[95]. Największym makhteshim na świecie jest krater Ramon na pustyni Negew[96] (jego długość wynosi 40 km, a szerokość od 2 do 10 km). Raport w sprawie środowiska naturalnego basenu Morza Śródziemnego informuje, że ze wszystkich państw położonych w basenie Izrael ma najwyższą liczbę gatunków roślin na metr kwadratowy[97]. Bogactwami naturalnymi wykorzystywanymi w budownictwie są: żwir, skały, piasek, glina, wapień i gips. W przemyśle wykorzystuje się: potas, brom, magnez, sól i fosforany. Izrael zajmuje niewielki, wąski pas półpustynnej ziemi na południowo-wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego. Jego historia sięga 3,5 tys. lat, kiedy Żydzi porzucili koczownictwo, osiedli w Ziemi Izraela i stali się narodem. Na przestrzeni wieków kraina znana była pod różnymi nazwami: Erec Israel, Ziemia Izraela, Syjon (od jerozolimskiego wzgórza, które stało się symbolem zarówno samego miasta, jak i całej Ziemi Izraela), Palestyna (nazwa po raz pierwszy użyta przez Rzymian i pochodząca od Filistii), Ziemia Obiecana; Ziemia Święta. Dla większości współczesnych Izraelczyków funkcjonuje jednak po prostu jako Haarec – Kraj. Izrael zamieszkuje ponad 7 milionów ludzi: 5,4 mln Żydów i 1,4 mln Arabów. Społeczeństwo reprezentuje szerokie spektrum stylów życia – od religijnego po świecki, od nowoczesnego po tradycyjny, miejski i wiejski, grupowy i indywidualistyczny. ■ Mała powierzchnia i niewielkie odległości Całkowity obszar Izraela wynosi 22 072 km kwadratowe, z czego 21 643 przypada na obszar lądu. Izrael ma około 470 kilometrów długości i 135 kilometrów w najszerszym miejscu. Od północy graniczy z Libanem, od północnego wschodu z Syrią, od wschodu z Jordanią, zaś od południowego zachodu z Egiptem. Zachodnią granicą jest wybrzeże śródziemnomorskie. Góry od nizin i pustynie od żyznych terenów dzielą często minuty drogi. Znad brzegów Morza Śródziemnego nad Morze Martwe można przejechać samochodem w półtorej godziny. Wycieczka z Metulli na północnym pograniczu do Ejlatu na południowym krańcu państwa zabierze około sześciu godzin. ■ Ukształtowanie terenu Izrael można podzielić na cztery regiony geograficzne: trzy południkowo ułożone pasma i duży obszar pustynny na południu. Nizina nadmorska biegnie równolegle do brzegu Morza Śródziemnego. To piaszczyste wybrzeże i żyzne tereny sięgające do 40 km w głąb lądu. Na północy plaże ustępują czasem miejsca ostrym wapiennym i piaskowcowym klifom. Nizinę nadmorską zamieszkuje ponad połowa ludności Izraela. Tutaj położone są najważniejsze miasta, porty morskie, większość zakładów przemysłowych, wiele farm i ośrodków turystycznych. Wzdłuż kraju rozciąga się kilka pasm górskich. Nad doliną Hula na północnym wschodzie wznoszą się bazaltowe klify Wzgórz Golan, powstałych w wyniku prehistorycznych erupcji wulkanicznych. Dolomitowo-wapienne wzniesienia Galilei sięgają 500 do 1200 metrów Niewielkie stałe strumienie i stosunkowo obfite opady sprawiają, że zieleń obecna jest tu przez cały rok. Mieszkańcy Galilei i Golanu zatrudnieni są w większości w rolnictwie, turystyce i przemyśle lekkim. Dolina Ezdrelon, rozdzielająca wzgórza Galilei i Samarii, to najżyźniejszy obszar Izraela, uprawiany przez wiele kibuców i spółdzielni. Falujące wzgórza Samarii i Judei (tzw. Zachodniego Brzegu) to mozaika skalistych szczytów i urodzajnych dolin, upstrzonych srebrno-zielonymi, wiekowymi drzewkami oliwnymi. Tarasy na zboczach, wprowadzone tu przez starożytnych rolników, wtapiają się w krajobraz. Dominują niewielkie miasteczka i ludne wsie. Negew zajmuje około połowy terytorium Izraela. Jego niezbyt liczni mieszkańcy trudnią się rolnictwem i przemysłem. Na południu Negew staje się pustynią z niskimi piaskowcowymi wzgórzami i równinami przecinanymi kanionami i wąwozami (wadi), które zimowe ulewy często zamieniają w rwące strumienie. Jeszcze dalej na południe zobaczyć można wyższe, nagie i skaliste szczyty, kratery i obsypane głazami płaskowyże. Klimat jest tu znacznie suchszy. Trzy kratery erozyjne, z których największy mierzy 35 x 8 kilometrów, sięgają daleko w głąb ziemi, odsłaniając pełen zakres kolorów i odmian skał. Na samym krańcu Negewu, niedaleko położonego nad Morzem Czerwonym Ejlatu, wznoszą się poprzecinane suchymi kanionami ostre iglice z szarego i czerwonego granitu, zaś strome urwiska lśnią w słońcu barwnymi warstwami piaskowca. Jezioro Tyberiadzkie, wciśnięte między wzniesienia Galilei i Wzgórza Golan, leży na wysokości 212 metrów poniżej poziomu morza. Ma 21 km długości i 8 km szerokości. To największe jezioro Izraela jest głównym źródłem wody pitnej w kraju. Na brzegach Jeziora Tyberiadzkiego znajduje się wiele miejsc o znaczeniu historycznym i religijnym, a także osiedla rolnicze, przystanie rybackie i ośrodki turystyczne. Dolina Jordanu i Wadi Araba, położone na wschodzie kraju, stanowią część Wielkiego Rowu Afrykańskiego, który miliony lat temu przebił skorupę ziemską. Północny kraniec tego regionu jest bardzo urodzajny, podczas gdy południe jest półpustynne. Głównymi źródłami zarobku są tu rolnictwo, rybołówstwo, turystyka i przemysł lekki. Rzeka Jordan, płynąca Wielkim Rowem, na przestrzeni 300 km swego biegu pokonuje ponad 700 metrów różnicy wzniesień. Zasilana strumieniami z Góry Hermon, toczy wody przez żyzną dolinę Hula i wpada do jeziora Tyberiadzkiego. Następnie płynie zakolami w stronę Morza Martwego i tam kończy swój bieg. Jordan jest zwykle wąski i płytki, poziom wody podnosi się jednak w zimie. Wadi Araba (Arava) to region sawanny, rozciągający się od Morza Martwego do Zatoki Ejlat, izraelskiego okna na Morze Czerwone. Dostosowanie zaawansowanych metod uprawy do tutejszych warunków klimatycznych – opadów nie przekraczających 25 mm rocznie i letnich upałów dochodzących do 40ºC – pozwoliło nawet poza sezonem hodować owoce i warzywa, trafiające następnie głównie na eksport. Morze Martwe to najniższy punkt na Ziemi – 400 metrów Położone jest na południowym krańcu Doliny Jordanu. Jego wody, najbardziej zasolone i najgęstsze na świecie, zawierają sole potasu, magnezu, bromu, sól kuchenną i wiele innych związków. Tempo cofania się Morza Martwego wzrosło w ostatnich latach z powodu intensywnego parowania (1,6 m rocznie) oraz izraelskich i jordańskich inwestycji hydrologicznych, mających na celu zaspokojenie zapotrzebowania na wodę, które zmniejszyły zasilanie zbiornika o 75%. Od 1960 roku lustro Morza Martwego opadło o ponad 10 metrów. Rozważany jest projekt połączenia Morza Martwego ze Śródziemnym za pomocą systemu kanałów i wodociągów, co pozwoliłoby przywrócić temu pierwszemu właściwe rozmiary i poziom wody. ■ Klimat W Izraelu występują klimaty od umiarkowanego do zwrotnikowego, z dużym nasłonecznieniem. Są dwie wyraźne pory roku: deszczowa zima od listopada do maja i suche lato przez pozostałe pół roku. Opady deszczu są wysokie na północy i w centrum kraju, znacznie niższe na północy Negewu i niemal nieobecne na południowych krańcach. Poszczególne regiony różnią się znacznie między sobą: na wybrzeżu zima jest łagodna, a lato wilgotne; na terenach górzystych (łącznie z Jerozolimą) lato jest suche, a zima dość chłodna; dolina Jordanu ma gorące, suche lato i ciepłą zimę; na Negewie przez cały rok panują warunki półpustynne. Skrajności pogodowe obejmują śnieg na większych wysokościach z jednej strony, a nieznośnie gorące wiosenne i jesienne wiatry, przynoszące straszliwe upały, z drugiej. Na fotografii: Wzgórza Galilei (fot. S. Lederhendler) Izrael jest krajem, w którym odczuwa się wpływ wielu kultur i religii, a na ulicach słychać wielojęzyczna chodzi. Sama Biblia mówi o bogatej historii, która kształtowała się na przestrzeni kilku tysięcy lat. A wszystko dlatego, że na zachodzące zdarzenia pozostawia swój ślad położenie geograficzne Izraela. Wielkość tego kraju odczuwalne podczas zwiedzania zabytków i miejsc świętych, impregnowane atmosferze harmonii i artykule opisano lokalizacja i teren Izraela, jego granicy z innymi krajami, geologiczne, hydrograficzne i dane, a także cechy lokalnej flory i na mapie świataPaństwo Izrael znajduje się w obszarze świata, który nazywa się Bliskim Wschodem. Ta republika parlamentarna znajduje się w południowo-zachodniej Azji, na wschodnim wybrzeżu morza Śródziemnego. Jeśli spojrzeć na mapę świata, to dokładne współrzędne w Izraelu - 34°45′ długości geograficznej wschodniej i 31°30′ szerokości geograficznej i placIzrael graniczy z wieloma krajami. U swoich północnych granic – z Libanem, w północno-wschodniej części – z Syrią, w południowo-zachodniej części – ze Strefą Gazy i Egiptem, a na wschodzie – z Jordanią i zachodniej terytorium brzegu rzeki granic lądowych wynosi około tysiąc sto kilometrów. Bardziej dokładne dane, o dziwo, nie określone izraelskim państwem. Rzecz w tym, że do dziś kraj nie może rozstrzygnąć oficjalne granicy z Syrią i Libanem. Dlatego są one podzielone «cechą перекрещения ognia» i «niebieską linią”.Bardziej:Główne etapy rozwoju psychiki w филогенезеRozwój psychiki w филогенезе charakteryzuje się kilkoma etapami. Rozważmy dwie główne historie związane z tym - to historyczny rozwój, obejmującego miliony lat ewolucji, historię rozwoju różnych gatunków organizmów to jest gronkowiec i metody jego leczeniaWielu w swoim życiu miał do czynienia z zakażeniem gronkowca. Dlatego konieczne jest posiadanie pełnej informacji o tej chorobie, aby w pełni zrozumieć, co dzieje się w organizmie. Więc co to jest gronkowiec? To bakterie, lub jedną z ich odmian, z kt...Co studiuje morfologia Przed podjęciem się, że studiuje morfologia, należy zauważyć, że sam studiuje ten dział gramatyki. Tak, morfologia studiuje słowo jako część mowy, a także sposoby jego edukacji, jego formy, struktury i gramatyki wartości, a także poszczególne j...Zachodnie granice Izraela kąpie się morze śródziemne, południową część ó morze Czerwone, a wschodnią obszar otacza święta rzeka Jordan, w której niegdyś został ochrzczony Jezus. Długość linii brzegowej wynosi 273 km. Duża część przypada na morze śródziemne i bardzo niewielką część obejmuje morze Czerwone (tylko dwanaście kilometrów).Powierzchnia Izraela, w tym na terytorium autonomii Palestyńskiej, jest równa 27 800 kilometr kwadratowy. Przy czym 6220 z nich zajęte Judą, Galilei i Sektorem Gazu, które zostały отвоеваны w wyniku działań wojennych w 1967 roku. Na wschodzie, na terytorium izraelskiego państwa wchodzi część z morza Martwego (około tysiąc kilometrów kwadratowych). Jest to słone jezioro endoreiczne, maksymalna głębokość wynosi 378 państwaPrzybliżona powierzchnia terytorium Izraela wynosi dwadzieścia tysięcy kilometrów kwadratowych, z których więcej czterystu przypada na wody wewnętrzne. Obszar kraju rozciąga się z południa na północ, od miasta Ejlat do miejscowości Metulla, na 424 km. Z zachodu na wschód odległość samego wąskiego miejsca wynosi 15 km, a najbardziej powszechne wynosi 114 dzień dzisiejszy Izrael przejął 70 km² Jerozolimy, 1150 km² wzgórza golan i 5879 km² na zachodnim brzegu Jordanu. Taka lokalizacja wywiera piętno na życie państwa, więc ma swoje językowe i walutowe IzraelaDziś oficjalnymi językami w tym państwie są uważane za arabski i hebrajski. Ale także tutaj często mówią w języku polskim, angielskim, niemieckim, hiszpańskim i językiem narodu żydowskiego był hebrajski. Uważano, że to właśnie im posiadali Adam i Ewa. W tym języku została napisana duża część Starego Testamentu i Zwoje znad morza Martwego. Cały czas język Izraela zmieniał się pod wpływem sąsiadujących krajów. Dlatego pojawiały się jego odmiany (np. dlatego, jemen, niemiecka i muzułmańska).Jednak w drugim wieku żydzi doznali prześladowań ze strony rzymian, i hebrajski stracił swoją siłę jako język mówiony. Do końca XIX wieku na nim tylko pisali religijne wiersze i teksty, a następnie on i w ogóle stał się archaiczny. Ale po hebrajski stopniowo się zregenerował z inicjatywy сиониста, проживавшего w imperium IzraelaDzisiaj oficjalną walutą państwa, uważa się za nowy szekel izraelski. To równa się stu агоротам. Jeśli porównać z innymi jednostkami pieniężnymi, to w шекеле - 0,29 amerykańskiego dolara lub 16,96 rosyjskiego używana w czasach starożytnych na całym świecie. Ale wtedy izraelski odnosi się nie nominał monety, a wagę złota lub srebra, które są cenione najbardziej. W 1985 roku ta jednostka monetarna osłabił się w tysiąc razy. Istniejące monety i banknoty zmieniły wygląd i stały oznaczone literami z alfabetu hebrajskiego. I pojawiły się nowe шекели. Dziś pieniądze Izraela mają międzynarodowy kod i swobodnie, są konwertowane do innych AdministracyjnyPaństwo Izrael podzielony jest na obszary administracyjne, które nazywają мехозотами. W sumie jest ich sześć: Centralny, z Jerozolimy, Hajfy, Tel-Aviv, Północny i Południowy. Z kolei administracyjne obszary są podzielone na piętnaście подрайонов, zwanych нафотами. W nich można liczyć pięćdziesiąt samodzielnych i najmłodszym miastem w Jerozolimskiej dzielnicy jest Beit shemesh. W czasach Biblijnych tutaj przebiegała droga z gór Judzkich do Awiw jesthandlowo-przemysłowy i kulturalno-biznesowym centrum stolicy. Najbardziej malowniczym miasteczkiem jest Haifa, który znajduje się na zboczu świętej pasma górskiego centrum Izraela można uznać za Jerozolimy. W tym świętym miejscu rozegrały się najważniejsze wydarzenia z życia Chrystusa. Jest to również największe miasto państwa o powierzchni 126 kilometrów kwadratowych. W Jerozolimie mieszka prawie osiemset tysięcy osób. Przy tym całkowita liczba ludności Izraela wynosi około ośmiu IzraelaTen kraj dzielą dwa łańcuchy górskie i w efekcie powstają trzy zupełnie różne ulgę Рифтовая dolina. Również często nazywane Jordanu, na cześć przepływającej tu rzeki. Stanowi wyjątkową przestrzeń, która odnosi się do poważnego геологическому разлому Syryjsko-Afrykańskiej strefy. W niej wchodzi dolina rzeki Jordan, Hula, Изреельская, jama z morza Martwego i Wadi al-Araba, który jest łącznikiem z morzem Górzysty teren. Rozciąga się od Эйлатского zatoki do gór Libanu. Obszar też można podzielić na trzy części. Na południu to w górach, na pustyni Negew, na północy ó Galileusza, a w centrum ó Centralne highlands, w który wchodzi Samaria, Judea i Шфела. Jeśli zwrócić uwagę na cechy terenu Izraela w tej dziedzinie, to można zobaczyć, że on wznosi się łagodnie opada na zachodzie, tworząc całe łańcuchy wzgórz o wysokości około dwustu-czterysta metrów. We wschodniej części kraju góry bardziej strome i urwiste, niektóre osiągają nawet 1,3 Nadmorska równina. Zaczyna się wąskim pasem od libańskiej granicy i ciągnie się aż do Egiptu przez pustynię Negew. Z kolei obszar ten można podzielić na trzy strefy. Na północy jest to Западногалилейское wybrzeżu i dolina Звулуна. W południowej części strefy Nadmorskiej przedstawiona Śródziemnomorskim wybrzeżem, w który wchodzi Żydowska zwykły i Negew. W centralnej części znajduje się Кармельское wybrzeżu i Саронская dolina (Sharon).Za wąskim piaszczystym brzegiem leży pas żyznych ziem, które zajmują się mieszkańcy. Dlatego na tym terenie Izraela koncentruje się większość społeczeństwa. Na Nadmorskiej równinie znajdują się główne osady portowe Tel awiw-Jafa, Ashdod, Haifa i główny kompleks agrarnego i przemysłowego potencjału GeologicznaTerytorium kraju głównie założony skał мезозоя związanych trzeciorzędowa i systemie czwartorzędowych. Najbardziej rozpowszechnione верхнемеловые osady, które są prezentowane dolomitów, wapieni i мергелями. Зоолиты i piaskowce są na płaskowyżu Гилелея i strefy przybrzeżnej. Na północy jest solidny osady kredy, z których powstały groty Rosz-ha-Никра. A oto geografia Izraela w dolinie Jordanu) gromadzenie potężnych aluwialne warstwy łatwo coraz bardziej się zacierają dużą ilością lokalnych wód. Z tego powodu w tych dziedzinach szeroko rozwinięte procesy krasowe. Jaskiń, powstały ze skał rozpuszczalnych w wodzie, w Izraelu wiele. Jednak do odwiedzenia otwarta jest tylko jedna ó Авшалом. Również tutaj wiele małych jaskiń, powstały w sposób naturalny, które historycznie były wykorzystywane jako magazyny, miejsca ukrycia i spotkań IzraelaWyjątkowe położenie geograficzne Izraela mocno wpłynęło na różnorodność wód ras. Zachodnia część kraju, składająca się z wybrzeża i zboczy, bogata brązowymi glebach, które są charakterystyczne dla suchych subtropikalnych obszarów. Na terenie wschodnich i centralnych dzielnic koncentruje się górska szaro-brązowa ziemia. Na południu kraju znajdują się odmiany gleb subtropikalnych niektórych obszarach północnej Негевы to opis generowany jasno-żółty plenna less. W strefie przybrzeżnej zawartość próchnicy waha się od 0,75 % do 2,4 % w głębi i na powierzchni odpowiednio. Grunt południowej Негевы składa się z granitu i piaskowca, a ziemię pokrywa Galilei – z wapienia. Gleby pokrywa w ogóle nie występuje tylko na niektórych pustynnych i górskich zwrócić uwagę na to, gdzie znajduje się Izrael, to można zobaczyć, że ma kontrowersyjna hydrograficzne pozycji. Zasoby wody słodkiej są oceniane w 1800 milionów metrów sześciennych rocznie. Z nich 1100 dają małe źródła i rzeki, 320 ó izraelska obszar Jordanu, a 200 – kanalizacji rzeki słodkiej wody wydobywa się poprzez oczyszczania ścieków i recyklingu wody morskiej. Głównym rezerwuarem dla kraju jest Тивериадское jezioro. Od niego przez Roche óha-Ain do Jarkon-Negew idzie wodociągu o łącznej długości około 250 zachodzie kraju rzeki należą do basenu morza Śródziemnego. Nie jest ich tak dużo, a w upalny sezon większość z nich po prostu wysusza. Wschodnie granice Izraela są бессточными. Najbardziej stałą rzeką kraju jest Jordan. Dzięki гидротехническому wyposażenia posiada praktycznie niezmienny stoke. Wyjątek stanowią tylko krótkie powodzi. Dużym zainteresowaniem cieszą się jezioro Tyberiadzkie. Ja choć trochę засолено, ale nadal nadaje się do użytku, tak i bogate w KlimatyczneIzrael – wystarczy mały kraj, ale w nim można spotkać dziewięć różnych stref klimatycznych, które zależą od lokalizacji górskie charakteryzują się dość gorący latem i mroźne zimy. Obszar wybrzeża charakteryzują się łagodną zimą i wilgotnym latem. A w dolinie Jordanu miękka i przyjemna zima, ale bardzo gorące i suche lato. Ta różnorodność wynika trudnym terenie i pustynią, w wschodniej strefie i bliskość morza od strony Geograficzne Izraela wpływ na pogodę. W zasadzie w kraju klimat subtropikalny. Zima jest dość chłodna i deszczowa. Powietrze w styczniu normalnie nagrzewa się do 9-22 stopni ciepła. Obfitość opadów przypada na grudzień - luty, śnieg pada rzadko, a i to w górskich w Izraelu trwa od kwietnia do listopada. W zasadzie to jest suche i ciepłe. Powietrze ogrzewa się do 30-38 stopni. Ale ze względu na bardzo różnej wilgotności powietrza w różnych regionach temperatura ta jest postrzegana inaczej. Charakterystyczną cechą letniej izraelskiej pory stają się upalne иссушающие wiatry. Woda w morzu Martwym, jak zwykle, nagrzewa się do 30 stopni w sierpniu i do 25 ó w Izraela jest bardzo zróżnicowana. Spotykają się tu przedstawiciele Cukier, Arabskiej, Irańsko-Туранской i Śródziemnomorskiej dziedzinie. Rośliny kraju przedstawione 2600 gatunków, z których 150 można znaleźć wyłącznie w Izraelu i nigdzie indziej na rozpowszechnione dąb, granaty, figi, oliwa, cyprys, mięta, сикомора, mirt i chleb świętojański. Mieszkańcy bardzo lubią sadzić eukaliptus, akacja i alpejską sosnę w strefie leśnej. Dla założeń miejskich obszarów używają казуарину, pistację, ficus, oleander i tamaryszek. Według lokalizacji tych roślin można określić, gdzie znajduje się Izrael i kończą się jego Zwierzęcy Izraela przedstawiony 100 gatunków ssaków, 500 gatunków ptaków i 100 gatunków gadów. Wcześniej fauna była bardziej bogate. Z tych miejsc zniknął lew, syryjski niedźwiedź, krokodyl nilowy, сернобык, berber baran, onager, daniele i puchacz. Ale nadal występuje tutaj одногорбый wielbłąd, grzywiasty baran, нубийский dupek, gazele, antylopy, dziki dzik i zwierzęca natura Izraela jest przedstawiona болотными i lądowych żółwi. Wyłącznie w rzece Aleksander można spotkać нильские мягкокожие rodzaje. Również tutaj znajdują palestyńskiej żmija, эфа, удавчик, pompa już, czarny полоз i plamisty псевдовипера. Można liczyć 30 gatunków węży, z których 8 suchość klimatu ogranicza liczbę gatunków płazów. Są tutaj znajdziesz ognistej salamandry chińskie olbrzymie, малоазиатским тритоном, kameleonem, zwykłej квакшей, syryjskiej чесночницей i zielonej położenie geograficzne Izraela otwiera wiele możliwości dla tego kraju. Szczególnie tutaj lubią jeździć podróżnik z kurortów morza Śródziemnego, Martwego i Czerwonego morza.

graniczy z syrią i izraelem